Otomatik ve Tiptronik Vites Farkı

Otomatik ile triptonik vites arasındaki fark nedir?

Otomatik mi? Triptonik mi?

Triptonik mi? Yoksa tiptronik mi? Okurlarımız arasında çok karıştırılan bir konu bu. Otomatik ile triptonik arasındaki fark? diyeni mi ararsın, otomatik ve yarı otomatik vites farkı nedir? diyeni mi? Otomatik vites nedir, triptonik vites nedir, ne değildir kafalar çok karışmış. Gelin birlikte açıklığa kavuşturalım. Hem de teknik bir dil kullanmadan basitçe anlatalım.

Öncelikle şu kelimenin doğrusunu söyleyelim. Triptonik veya triptronik değil. Doğrusu Tip + tronik ‘ dir.Şunu belirtelim ki bu konuyu sandığınızın aksine, bilen kadar bilmeyen de var. O yüzden vakit kaybetmeden açıklamalarımıza geçelim. Öncelikle hepinizin bildiği gibi temel sistem manuel olandır, yani vitesi her seferinde sizin attırmanız gerekir. Bunu yaparken debriyaj pedalını kullanırız. Burada sıkıntı yok. Sıkıntı debriyaj pedalı olmayan araçlarda. Birbirine karıştırılan bu isimlerin hepsi debriyajsız sistemdir. Yani otomatik vites de, tiptronik vites de, yarı otomatik vites de debriyajsızdır. Yarı otomatik ile tiptronik aynı şeyi ifade eder. İkisi aynı sistemin farklı söylenişidir. Temelde karıştırılan tiptronik ile otomatik vitesdir. Hemen aydınlatalım.

Tiptronik vites karmaşık gözükür ancak çok basittir.

 Otomatik vites nedir?

Otomatik vitesli araçlarda debriyaj pedalı bulunmaz. Siz gaza basarsınız, duruma göre vitesi büyütür veya küçültür. Gaza aniden basarsanız hızlı bir şekilde vites küçültür ve istediğiniz hızlanmayı yaşarsınız. Gaza yavaş basarak sürerseniz, araba bağırmadan sakin sakin gider ve vitesi büyütür. Otomatik vites eski bir sistemdir. Çok gelişmiş değildir. Otomatik vitesli arabalar tiptronik değildir. Fakat tiptronik arabalar aynı zamanda otomatiktir. Tiptronik vitesli arabalarda da debriyaj pedalı yoktur. Araç yine sizin gaza basma tepkilerinize göre hızlanır veya yavaşlar. Farkı ise, aynı zamanda manuel kullanıma da izin vermesidir.

Manuel vitesli arabalarda üç adet pedal bulunur

Debriyaj pedalı yoksa nasıl olacak o iş? dediğinizi duyar gibiyiz. Haklısınız, vitesi manuel değiştirmek için debriyaj pedalı gerekir. Fakat tiptronik araçlarda; ister otomatik, ister manuel sürüş özelliği vardır. İsterseniz vites kolunu manuel moduna çekersiniz ve kontrol size geçer. Tiptronik vitesli araçların vites kolunda veya yakınlarında + , – işaretleri vardır. O yönlere doğru vites kolunu hafifçe hareket ettirdiğinizde vites değişir. Siz dokunmadıkça aynı vitesde kalır. Vites kolunu bir nevi bilgisayar joystick’ i gibi kullanırsınız. Günümüzde otomatik araçlar pek üretilmiyor. İnsanlar, arabaları bazen otomatik bazen manuel kullanmak istiyorlar. Genel eğilim bu yönde. Unutmayın tiptronik araba aynı zamanda otomatiktir. İsterseniz otomatik olarak kullanırsınız, isterseniz manuel olarak. Fakat otomatik araçlarda sürüş sadece otomatiktir. Vitesi değiştiremezsiniz. O işi her zaman araba yapar.

Otomaitk veya tiptronik araçlarda iki pedal bulunur. Debriyaj pedalı eksiktir.

Tiptronik vitesin sahibi meşhur Porsche’ dir. Firmalar değişik isimler de kullanmaktadırlar. Steptronic, shiftronic, geartronic gibi. Bu farklı isimlerin hepsi tiptroniktir. İnsanlar çoğunlukla terimi yanlış kullanıyor. Triptronik vites veya triptonik deniliyor. Fakat doğrusu tiptronic’ dir.

Otomatik ve tiptronik vitesdeki harflerin anlamı
Peki ama otomatik veya tiptronik vitesde yazan o rakamlar, harfler ne manaya geliyor? İnsanlar vitesin üstünde veya kenarında yazan şeylerden ürküyorlar. Kullanımının çok zor veya karmaşık olduğunu sanıyorlar. Haklılar da. İlk bakışta gerçekten böyleymiş gibi görünüyor. Halbuki durum tam aksi yönde. Temel şeyleri anlatıp, bilmeyenlere öğretmiş olalım. Genelde kullanılan temel harfler P, R, D, N ‘ dir. Aslolan bunlardır. Bunların ne işe yaradığını, ne anlama geldiğini bilen çok kolay araba sürer. Tıpkı çarpışan araba gibi. Gaza bas gitsin. Debriyaj yok, stop ettirme derdi yok vs.

P : Park anlamına gelir. Araba park halindeyken, vtites kolu bu moda getirilir.
R : Geri gitmek için kullanılır.
D : İleri normal sürüş modudur. Bütün sürüşlerde vites bu moddadır.
N : Boş vitesdir. Genelde pek tavsiye edilmez ama bazıları, ışıklarda beklerken bu moda alır.

Temelde bütün debriyajsız arabalarda bu harfler olur. Ancak bazılarında fazladan simgeler, sayılar olabilir. Bunlar markalara göre değişebilir. Kafa karıştıracak birşey yok. Bu dört harfi bilirseniz, bütün debriyajsız arabaları kullanabilirsiniz. İyi sürüşler.

İleri sürüş teknikleri eğitimcisi

Ahmet Baysal