KIŞ KOŞULLARINDA KARLI VE BUZLU ZEMİNLERDE ARAÇ KULLANIMI

KIŞIN ARAÇ KULLANIMI
Hazırlıklı Olun, Güvende Olun!
Kış Koşullarına Uyum Sağlanması
Kış şartları motorlu araç sürücüleri için zorlayıcı olabilir.Kış koşulları tahmin
edilemeyebilir ve aracınız ve sürüş becerileriniz açısından ekstra gereksinimlerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Kış koşullarında araç kullanmak için çok iyi hazırlıklı olduğunuzdan emin olunuz ve araç hızınızı daima yol ve hava koşullarına göre ayarlayınız.

Kışın Araç Kullanımı için Hazırlık Yapılması
Dikkatli olun, yavaşlayın ve kontrollü olun – Kış mevsiminde araç kullanımı için
gerekli olan üç temel kuraldır. Kış mevsiminde, yolu ve hava koşullarına göre araç
kullanılmalıdır. Aniden fren yapmak zorunda kalacağınız durumlara karşın önünüzdeki araç ile aranızda güvenli bir takip mesafesi sağlayınız.
Hazırlıklı Olun- Aracınız Hazır mı?
Aracınızı kış koşullarına hazırlamak amacıyla bakımını yaptırın. Kış koşullarının
aracınızın lastik, akü, kayış, hortum, radyatör, yağ, lamba, fren, egzoz sistemi,
kalorifer/buz çözücü, cam sileceği ve ateşleme sistemi gibi elemanlarını zorunlu
muayene ettirmeyi beklemeyin.
Aracınızın mekanik açıdan kış koşullarına karşı hazır olduğundan emin olunuz. Yakıt
deponuzu yeterli düzeyde doldurunuz- deponuzun en azından yarısını doldurmanız
tavsiye edilmektedir. Aracınızın rezervuarında yeterli miktarda ön cam yıkama suyu bulunduğundan emin olunuz. Ayrıca, aracınızda ekstra su bulundurabilirsiniz.

Araç camı, lambası, aynası ve üst kısmındaki kar ve buzu temizleyiniz. Aracınızı
çalıştırdıktan sonra, yüksek düzeyde görüş netliği sağlamak için araç camının içindeki
buğunun temizlenmesini bekleyiniz.
Kış mevsimi başlamadan önce araç lastiklerini kontrol ettiriniz. Soğuk havada lastik
hava basıncı düşeceğinden, lastik basıncını sıklıkla kontrol ettirmeyi unutmayınız. Ayıca, lastiklerinizin yerinden oynamadığından emin olmak için her bir lastiğin bijonunun sıkılığını iki kere kontrol etmeniz gerekmektedir. Bu işlem özellikle mevsimine göre kış ve dört mevsim lastiğini değiştiren araç sahipleri için önemlidir.
Araç lastiklerinizin durumu da son derece önemlidir. Aşınmış veya zarar görmüş lastikler güvenli sürüş kabiliyetinizi etkileyebilir. Lastiklerin, diş derinlikleri en az 1.5 mm olmadan önce değiştirilmesi tavsiye edilmektedir. Yapılan çalışmalara göre, 3 mm derinliğindeki bir lastik dişi ıslak bir kaplamadaki aracı, 1.5 mm derinliğindeki bir lastik dişine göre %25 oranında daha kısa bir mesafede durdurabilir. Sürücüler, araç lastiklerini değiştirmeleri gerekip gerekmediğini tespit etmek amacıyla lastik üzerinde yer alan aşınma gösterge işaretini kontrol etmelidir. Araç lastiklerinin tümünde, lastiğin diş blokları arasında küçük kauçuk çizgi şeklinde bir aşınma göstergesi yer almaktadır. Lastik dişi aşınarak aşınma göstergesi ile aynı düzeye geldiğinde, lastik aşınma sınırına ulaşmış demektir ve karlı veya yağmurlu havalarda yeterli çekiş sağlamayacağı için değiştirilmelidir.
Geniş ve yüksek performans lastikleri de dahil olmak üzere dört mevsim lastikleri bazı
bölgelerde yeterli olabilir ancak karlı bölgelerde kullanımı uygun olmayabilir.Araç
sahiplerinin kış lastiği kullanmaları tavsiye edilmektedir. Kış lastikleri karlı ve buzlu
yollarda daha iyi bir çekiş gücü, frenleme ve direksiyon hakimiyeti sağlar. Dört adet kış lastiği takılması araç kullanımında daha fazla kontrol ve denge sağlar. Farklı dişlere, büyüklüğe ve imalata sahip tekerlekleri asla karıştırmayınız

Kışın Araç Kullanımı – Araç Kontrolü
Fren Yapma
Aracınızda Elektronik Sabitleme Kontrol (ESC) ve/veya Kilitlemesiz Fren Sistemi (ABS)
bulunabilir. Aracınızın fren sistemini her türlü hava ve yol koşullarında nasıl kullanmanız gerektiğini bildiğinizden emin olunuz. Olağanüstü durumlar için sürüş tekniklerini öğreneceğiniz ileri düzey direksiyon dersleri alınız.
Araç Kaydığında Kontrolünün Geri Kazanılması Kaygan bir yol yüzeyinde aracın direksiyon hakimiyeti kaybolduğunda patinaj meydana gelir. Patinaj aracın ön, arka veya dört tekerleğinde meydana gelebilir. Patinajların çoğu yol veya trafik koşullarına göre çok hızlı araç kullanılması nedeniyle meydana gelir. Ani
veya sert fren yapma, karlı yollarda çok hızlı seyretme veya çok ani bir şekilde hızlanma,
aracınızın kaymasına ve hatta yuvarlanmasına yol açabilir.
Aracınız kaydığında, direksiyonu kayma yönüne göre yönlendiriniz. Bunun için
direksiyonu aracınızın yönlenmesini istediğiniz doğrultuda yönlendiriniz. Ancak,
direksiyonu aşırı derecede yönlendirmemeye dikkat ediniz. Aracınız buzlu bir yüzeyde düz doğrultuda kaydığında, boş vitese geçiniz veya debriyaj pedalına basınız.

Durma Mesafesi
Kışın bütün araçlar karla kaplı yollarda daha uzun bir sürede durabilir. Aşağıda yer alan kış ve dört mevsim lastiklerine ait durma mesafelerinin karşılaştırıldığı tablo, 50 km/s ile seyreden bir aracın doğru bir hat üzerinde durmasına göre düzenlenmiştir.
Test Koşulları:
 -20 C’de asfalt yüzey üzerinde 3 ila 5 cm’lik yoğun kar ve buz tabakası altında.
 Araçlar otomatik vites ve kilitlemesiz fren sistemi ile donatılmıştır.
 Dört teker çekişli araçlarda düzenlenen deneyler, bütün teker çekişli araçlar için
yapılmaktadır. Küçük araba Kış lastiği 39.1 m Dört mevsim lastiği 50.7 m
Hafif ticari araç Kış lastiği 38.3 m Dört mevsim lastiği 51.1 m
4-teker çekişli araç Kış lastiği 35.7 m Dört mevsim lastiği 42.8 m
Islak, karlı veya buzlu yolda, hız kontrolü kullanımını sınırlamanız gerekmektedir. Bu
koşullar altında hız kontrolü, aracınızın beklenmedik bir şekilde hızlanmasına neden
olarak reaksiyon sürenizi ve aracınızı kontrol etme kabiliyetinizi azaltabilir.
Bunu biliyor muydunuz?
İyi durumdaki kış lastikleri, fren mesafesini % 25 oranında azaltabilir.

Kışın Araç Kullanımı – Seyir Halinde Uyulması Gereken Kurallar
Takip Mesafesi Kaygan bir yolda durmak daha uzun sürer. Dolayısıyla, önünüzdeki araçla aranızda yeterli mesafe bırakmak önemlidir. Normal sürüş şartlarındaki güvenli takip mesafesi kuralı, iki saniye kuralıdır.
İki Saniye Kuralı:
1. Yolun ilerisinde yer alan yol işareti gibi bir işareti gösterge olarak seçin.
2. Öndeki aracın arka bölümü işareti geçerse, “seksen sekiz, seksen dokuz” şeklinde
sayın.
3. Aracınızın ön bölümü işarete ulaşırsa, saymayı bırakın. Eğer işarete “seksen dokuz”
sayısını saymadan önce ulaşırsanız, aracı çok yakın bir mesafeden takip ediyorsunuz
demektir.
Kış aylarında ve özellikle kötü hava koşullarında, iki saniye kuralını iki kere uygulayınız.
Karlı Yollar Yol üzerinde bulunan sertleşmiş kar kitlesi buz kadar kaygan veya düz ve yumuşak olabilir. Sulu kar yolların çamurlu olmasına yol açabilir. Yoğun çamur kitlesi aracınızın tekerlek yuvasına yerleşebilir ve direksiyon hakimiyetinize etki edebilir.
1. Araç kullanırken uzağa bakınız, bu şekilde yolunuzun üzerindeki tehlikeleri fark
edebilirsiniz ve tepki vermek için yeterli süreniz olur.
2. Sürüşünüzü yol ve hava koşullarına göre ayarlayınız.
3.Yavaşlayınız ve aracınızın kaymasına neden olacak ani direksiyon, fren ve hızlanma
hareketlerinden kaçınınız.
4. Karlı yolda araç kullanırken çok dikkatli olunuz.

Buz
1. Yol üzerindeki gölge alanlar, köprüler ve üst geçitler soğuk havada daha kısa bir
sürede buzlanır ve güneşe maruz kaldıktan sonra da buzun erimesi daha fazla vakit alır. Dolayısıyla, bu kesimlere yaklaşırken dikkatli olunuz.
2. Yol üzerindeki siyah ve parlak şekilde görülen donmuş alanlara karşı dikkatli olunuz. Bu kesimlerde aracınız aniden yoldan çıkabilir. Yavaşlayınız, ayağınızı frenden çekiniz ve aracınız bu kesimden geçerken vitesi boşa alınız veya debriyaja basınız. Kar ve Çamur Sıçraması Karlı, ıslak ve çamurlu yollarda, ağır taşıtlar ve otobüsler aracınızın ön camına çamur
sıçratabilir ve görüşünüzü engelleyebilir. Aracınızı tedbirli bir şekilde kullanınız ve kar sıçramalarını asgari seviyeye indirmek için yeterli mesafe bırakınız.
Görüş Uzaklığı Kar yağışı ve tipi nedeniyle görüş uzaklığının azaldığı ve gün ışığının düşük olduğu ortamlarda sürücülerin görme ve görünme özelliği kritik hale gelmektedir. Görünürlüğündüşük olduğu

Kış Bakım Araçları
 Doğru miktarda tuz veya kumun yola dökülmesini sağlamak amacıyla kamyona
monte edilen elektronik kontrol donanımları kullanılır.
 Kar temizleme aracı uzun ve geniş araç olup, römorka monteli kar bıçağı olan ve
kendi şeridi dışında diğer şeridi de temizlemeye kapasitesi olan bir kar
mücadelesi aracıdır.
Kar küreme
Kademeli kar küreme, karayolunun bütün şeritleri boyunca tek yönde uygulanan aşamalı kar küreme çalışmasıdır. Çok şeritli karayolları için en güvenli ve etkili şekilde uygulanan kar mücadelesi çalışmasıdır. Kademeli küreme, kar yığınını bir kar küreyiciden bir sonrakine geçirerek bütün şeritleri tek seferde temizler.
Kar küreme aracı için yeterli mesafe bırakılması
Mavi flaşör lamba gördüğünüzde, bakım aracının arkasında güvenli bir mesafe bırakınız.
Kar küreme araçları veya tuz ve kum taşıyan kamyonların çalışmalarını uygun bir
şekilde yerine getirebilmesi için normal seyrinde bulunan trafiğe göre daha yavaş
hareket etmesi gerekmektedir. Çalışma halindeki kar küreme çalışmasının yakınında
görüş mesafesi, savrulan kar nedeniyle önemli ölçüde azalmaktadır.
Kar küreme araçlarının çalışmasını gerçekleştirebilmesi için uygun bir takip
mesafesi bırakınız. Asla bir kar küreme aracını geçmeyiniz. Yoğun kar ve tipi altında görüş mesafesinin sıfıra düşmesi ve kar küreme araçlarının arasındaki püskürtülen kar nedeniyle, kar küreme araçlarının arasından veya çevresinden geçmek son derece tehlikelidir. Kar küreme aracının geçilmeye çalışılması ciddi yaralanmalı ve hatta ölümlü trafik kazası ile sonuçlanabilir.

Kar küreme aracının geçilmesi son derece tehlikelidir çünkü …
 Kar küreme aracındaki geniş bıçaklar, kar küreme aracının önüne ve sağına doğru bir metre veya daha uzun bir mesafede açılır ve genellikle sağ şeride doğru yayılır.
 Kar küreme araçları arkadan bakıldığından daha dar görünür.
 Düşük küreme hızında bile, toz halindeki kar bir kar bulutu oluşturur ve görüş mesafesini ciddi şekilde azaltır.
 Kar küreme aracının
arkasındaki yol yüzeyi önündeki yol yüzeyine göre daha iyi durumdadır.
 Kar küreme aracına yaklaştığınızda, aracın şeridi her an değiştirebileceğini göz önünde bulundurarak ekstra mesafe bırakınız.
 Karşı yönden gelen bir kar küreme aracı ile karşılaştığınızda, yolun orta çizgisinden mümkün olan en güvenli şekilde uzaklaşınız.
 Kar küreme aracının mavi flaşör ışığını gördüğünüzde, güvenli
bir takip mesafesi bırakınız.

11
KAR KÜREME ARACINI ASLA GEÇMEYİNİZ!
Kar küreme aracı ile araçların çarpışması sonucu meydana gelen kazalar ölüm ile
sonuçlanmaktadır. Bunu biliyor muydunuz? Yol tuzu, sıcaklık -12C’nin altına düştüğünde kar ve buz mücadelesi açısından yetersiz kalır.
Dolayısıyla, çok soğuk havalarda kar ve buz mücadelesi yapılarak yolun açılması daha da güçleşebilir.
Kış Aylarında Yol Kullanıcılarının Hatırlaması Gereken Hususlar:
 Karayolu ekiplerinin bütün çabalarına rağmen trafik koşulları ve şiddetli fırtına,
karayolunun normal koşullara dönmesini geciktirebilir.
 Kar mücadelesi ekipleri fırtınanın beklenilen şiddeti, süresi veya yağış şekli
değiştiğinde çalışma planlarını değiştirebilir.
 Kar mücadelesi ekipleri fırtına esnasında çalışma güzergahlarını birçok kez
kontrol etmek zorunda kalabilir.
 Yol tuzu, sıcaklık -12C’nin altına düştüğünde kar ve buz mücadelesi açısından
yetersiz kalır. Dolayısıyla, çok soğuk havalarda yol tutuşunu sağlamak amacıyla
kum kullanılır.
 Hava koşulları değişken ve tahmin edilemez olabilir ve aracın ve sürücünün
sürüş kabiliyeti açısından ekstra zorluklara yol açabilir.
 Yolda kar yağışı ve tipi nedeniyle görüş mesafesinin düşmesi ile araçların önünü
göremez hale geldiği durumlarda trafik güvenliği, kazaların önlenmesi, can ve
mal güvenliği açısından yollar geçici süre trafiğe kapatılabilir.

Karayolu ekiplerinin bütün çabalarına rağmen trafik koşulları ve şiddetli fırtına, karayolunun normal koşullara dönmesini geciktirebilir. Karayolunun Ulaşıma Kapanması Olağandışı hava koşulları karayolunun ulaşıma kapanmasına neden olabilir. Bu durum karşısında saygılı olunuz ve trafiğe kapanan karayolları tekrar açılana kadar kullanma teşebbüsünde bulunmayınız. Acil durum yol kapama işareti ve bariyerlerine ve polis görevlilerinin talimatlarına güvenliğiniz için daima uyunuz. Trafiğe kapalı bir karayolunu kullanmak kanuna aykırıdır.
Beklenmedik Durumlar
 Kara saplandığınızda veya yolda kaldığınızda, panik yapmayınız. Güvenliğiniz ve
ısınma koşulları nedeniyle aracınızda kalınız. Yardımın ulaşmasını bekleyiniz.
Cep telefonunuz varsa ve cep telefonunuzun kapsama alanında yer aldığı bir
bölgedeyseniz, yardım isteyiniz.
 Yoğun trafiğin yer aldığı bir karayolunda bankette bulunan bir araçtan çıkmak
zorunda kalırsanız, eğer mümkünse, trafikten uzak olan kapıyı kullanınız.
 Aracınızı kardan kurtarmak istediğinizde dikkatli olunuz. Sıkıca giyininiz, karı
kürekle yavaşça atınız ve aşırı derecede güç sarf etmeyiniz. Sağlık sorununuz
Bunu biliyor musunuz?
Kolluk Kuvvetlerinin karayolunu trafiğe kapama yetkisi vardır. Bazı durumlarda alınacak en güvenli önlem, hava koşullarının iyileşip kar ve buz mücadelesi çalışmalarının devam etmesine olanak sağlayana kadar karayolunu trafiğe kapamaktır.

varsa, karı kürekle atmaya veya aracı itmeye teşebbüs etmeyiniz. Giysiler kuru
kaldığı sürece, vücut ısısı muhafaza edilir. Kar ve kar yağışı nedeniyle ıslanan
giysiler, vücut ısısının tehlikeli bir şekilde düşmesine neden olabilir.
 Dikkatleri aracınızın üzerine çekmeye çalışın. Acil durum flaşörü, işaret fişeği
kullanınız. Motorunuzu tedbirli bir şekilde kullanınız. Egzoz dumanına karşı
dikkatli olunuz. Temiz hava almak için rüzgar almayan camlardan birini
açınız. Motoru çalıştırmadan önce, egzoz borusunun kar ile kaplanıp
kaplanmadığını kontrol etmek amacıyla zaman zaman aracınızı terk ediniz.
 Özellikle gece boyu süren kar fırtınası esnasında, yardımın ulaşması zaman
alabileceğinden, araçta bir kişinin uyanık kaldığından emin olunuz. Ayaklarınızı,
kollarınızı ve ellerinizi hareket ettirerek kan dolaşımını muhafaza ediniz.
Beklenmedik Durumlar
Beklenmedik durumlar ile karşılaştığınızda ne yapılması gerektiği
konusunda bilgi sahibi olunuz.

Yol ve Hava Koşullarına Karşı Hazırlıklı ve Bilgili Olunuz.
 Aracınızın kış koşullarına hazır olduğundan emin olunuz. Aracınızda kış acil
durum malzeme seti bulundurunuz.
 KGM adresindeki web sitesini ziyaret ederek, hava ve yol koşulları hakkında bilgi
alınız.
 Kötü hava koşullarının mevcut olması durumunda, gideceğiniz yere ulaşmak için
seyahat planınıza ekstra süre ekleyiniz, seyahatinizi erteleme veya iptal etme
seçeneğini göz önünde bulundurunuz.
 Bir arkadaşınız veya aile üyesine gideceğiniz yeri ve tahmini varış saatinizi
bildiriniz.

 Daima tedbirli olunuz ve yol ve hava koşullarına göre araç kullanınız.
 Kar mücadele araçlarının flaşör lambalarını izleyiniz. Bu araçlara arkadan
yaklaştığınızda yavaşlayınız, araçların arkasında kalınız ve sabırlı olunuz. Bu
araçların arasından veya çevresinden geçmeyiniz. KAR KÜREME ARACINI
ASLA GEÇMEYİNİZ!
 Acil durum araçları yaklaştığında aracınızı kenara çekiniz.

DİKKAT YASAL UYARI: Site de yayınlanan yazıların bütün hakları Ahmet Baysal adına saklıdır.
Telif hakkı kanunlarına göre yazıların bir kısmını veya tamamını kaynak göstermeden izinsiz kopyalamak, yayınlamak ve sitelerde kullanmak yasal olarak suçtur. İzin almak ve link vererek yazıları kullanmak için arayabilirsiniz.

Ahmet Baysal

ileri sürüş teknikleri eğitimci